ปีงบประมาณ 2544

ชื่อโครงการวิจัย              โครงการศึกษาเรื่องความช่วยเหลือต่างประเทศใหม่ของญี่ปุ่นต่อเอเชียในทศวรรษ 2000

ผู้ทำวิจัย                          รองศาสตราจารย์ยุพา  คลังสุวรรณ  คณะสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา มธ. หัวหน้าโครงการ

จำนวนหน้า                      180      หน้า

บทคัดย่อภาษาไทย

            ความช่วยเหลือต่างประเทศของญี่ปุ่นมีมาตั้งแต่ 1954 แรกเริ่มเป็นความร่วมมือทางเศรษฐกิจที่ทำร่วม ต่อมาญี่ปุ่นเริ่มโครงการความร่วมมือทางเศรษฐกิจของตนเอง และเป็นโครงการที่ญี่ปุ่นให้ความช่วยเหลือแก่ประเทศเอเซีย ในปี 1973 เกิดวิกฤติการณ์น้ำมัน ญี่ปุ่นเริ่มเข้าไปให้ความช่วยเหลือกับกลุ่มประเทศโอเปค การให้ความช่วยเหลือนี้ ทำให้ความช่วยเหลือญี่ปุ่นขยายในวงกว้างขึ้น

            ตลอดเวลาของการให้ความช่วยเหลือ ประเทศผู้รับและประเทศผู้ให้ต่างก็ประสบปัญหา ในที่สุดญี่ปุ่นได้กำหนดแนวทางการให้ความช่วยเหลือ พร้อมทั้งออกกฎบัตรเกี่ยวกับ ODA เพื่อให้ประเทศผู้รับเข้าใจ

            จากแนวคิด หลักการ และปรัชญาการให้ความช่วยเหลือ จะเห็นว่า ญี่ปุ่นได้พัฒนา        ความคิด (ตั้งแต่เพื่อส่งสินค้าของตนออกไปต่างประเทศจนทำเพื่อรักษาความมั่นคงปลอดภัยของภูมิภาคนี้) และวิธีการ (ตั้งแต่ต้องใช้บริการ สินค้า และผู้เชี่ยวชาญของญี่ปุ่นจนเปิดกว้างให้สามารถใช้ได้แบบผูกมัดให้และแบบไม่ผูกมัดให้ใช้บริการและสินค้าของญี่ปุ่น)

            ความช่วยเหลือที่ญี่ปุ่นให้ต่อไทย จีน เกาหลี ต่างกัน ทั้งนี้เพราะทั้ง 3 ประเทศต่างใน         พื้นฐานที่มา ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศและระดับการพัฒนา ในขณะที่ญี่ปุ่นให้ความช่วยเหลือในโครงสร้างพื้นฐานตามความต้องการของประเทศผู้ขอ ญี่ปุ่นก็ไม่ลืมพัฒนาเศรษฐกิจของตนควบคู่ไปด้วยทั้งๆ ที่ญี่ปุ่นเจริญกว่า

            องค์กรต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับความช่วยเหลือของญี่ปุ่นจะมีหน้าที่ต่างกันตามหน้าที่หลักขององค์กร แต่ในภาพรวมองค์กรต่างๆ รู้ว่าเป้าหมายการให้ความช่วยเหลือของญี่ปุ่นนั้น ญี่ปุ่นต้องการอะไร