ปีงบประมาณ 2533

ชื่อโครงการวิจัย              ความก้าวหน้าทางการพัฒนาเทคโนโลยีการสื่อสารของประเทศญี่ปุ่น

ผู้วิจัย                             รศ. อรทัย ศรีสันติสุข    หัวหน้าโครงการ

จำนวนหน้า                     60   หน้า

บทคัดย่อภาษาไทย

คำสำคัญ (Key words) :          เทคโนโลยีการสื่อสาร (Communication Technology); นโยบายเทคโนโลยีสื่อสาร;    สังคมสารสนเทศ (Information Society);  เทคโนโลยีการสื่อสารของประเทศญี่ปุ่น ; บทบาทและผลกระทบของเทคโนโลยีการสื่อสาร

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระบบและเทคโนโลยีการสื่อสารของประเทศญี่ปุ่น   ความสำเร็จในการพัฒนาเทคโนโลยีการสื่อสารในประเทศญี่ปุ่น    และบทบาทของเทคโนโลยีการสื่อสารของญี่ปุ่นที่มีต่อไทย   ระเบียบวิธีวิจัยที่ใช้ คือ  การวิจัยเอกสาร ตรวจเอกสาร ทบทวนวรรณกรรม และวิเคราะห์เชิงพรรณนา  แหล่งข้อมูลที่สำคัญ ได้แก่ สถิติ ข้อมูล หนังสือ วารสาร บทความทางวิชาการที่เกี่ยวข้องจากห้องสมุดต่างๆ ของมหาวิทยาลัย และองค์การระหว่างประเทศ ตลอดจนจากการสืบค้นข้อมูลจากอินเตอร์เนท   ผลการศึกษาสรุปได้ดังนี้

ช่วงเวลาครึ่งศตวรรษที่ผ่านมา ญี่ปุ่นประสบสำเร็จในการพัฒนาประเทศให้ก้าวหน้าอย่างรวดเร็วทุกด้านและเป็นที่ยอมรับของนานาชาติ โดยอาศัยการถ่ายทอด(นำเข้า)เทคโนโลยีทันสมัยจากประเทศพัฒนาแล้วเข้ามาสู่ประเทศญี่ปุ่น ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญประการหนึ่งที่ทำให้ญี่ปุ่นประสบความสำเร็จทัดเทียมประเทศที่เป็นผู้นำด้านเทคโนโลยี  

บัดนี้  เทคโนโลยีของญี่ปุ่นหลายแขนงได้รับการยอมรับและจัดอยู่ในอันดับหนึ่งของโลก เทคโนโลยีด้านการสื่อสารเป็นแขนงหนึ่งที่โดดเด่น ได้รับการพัฒนาขึ้นเพื่อสนองความต้องการติดต่อสื่อสารให้มีประสิทธิภาพขึ้น ความสำเร็จในการใช้ดาวเทียมสื่อสารกับระบบวิทยุโทรทัศน์ที่มีสมรรถภาพสูง การพัฒนาระบบวิทยุกระจายเสียง  การพัฒนาระบบรถไฟด่วน ตลอดจนการสร้างสะพานเชื่อมเกาะที่สำคัญ 4 เกาะของญี่ปุ่นเข้าด้วยกัน ล้วนเป็นผลจากการพัฒนาเทคโนโลยีอย่างมุ่งมั่นและสอดคล้องกับระบบการสื่อสาร โดยเฉพาะอย่างยิ่ง นโยบายเทคโนโยยีการสื่อสารของญี่ปุ่นมุ่งมั่นสู่การเป็นสังคมสารสนเทศจึงทำให้เทคโนโลยีการสื่อสารของญี่ปุ่นก้าวหน้าไม่หยุดยั้ง ผลพวงจากการพัฒนาเทคโนโลยีข่าวสารของญี่ปุ่นส่งผลกระทบต่อประเทศต่างๆ แพร่กระจายทั่วโลก

เทคโนโลยีการสื่อสารทันสมัยได้มีบทบาทสำคัญในสังคมปัจจุบันแทบทุกด้านทั้งในระดับมหภาค เช่น เทคโนโลยีการสื่อสารได้ส่งเสริมการสำรวจประชามติ การหยั่งเสียง เผยแพร่ข่าวสารการเมืองผ่านเครือข่ายคอมพิวเตอร์ รายการโทรทัศน์อย่างแพร่หลายก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางระบอบประชาธิปไตยอย่างสำคัญ  ขณะที่เทคโนโลยีการศึกษา เช่น โปรแกรมคอมพิวเตอร์ วิดีโอเทป รายการโทรทัศน์ ฯลฯ เพื่อการเรียนการสอนทั้งในและนอกระบบโรงเรียนมีมากขึ้นได้เพิ่มประสิทธิภาพการเรียนรู้ของพลเมือง ในทำนองเดียวกันทางเศรษฐกิจ การค้า หรือพาณิชยกรรมได้เกิดการขยายตัวการใช้บัตรเครดิต การช้อปปิ้งทางไกลโดยการแสดงภาพสินค้าบนจอภาพและสั่งซื้อทางบ้าน การใช้เครื่องคอมพิวเตอร์ออกแบบทรงผม  สำหรับทางการแพทย์ มีการเผยแพร่ความรู้ทางสุขภาพอนามัยผ่านรายการโทรทัศน์  การใช้เวชระเบียนด้วยระบบคอมพิวเตอร์  การใช้เครื่องไมโครโปรเซสเวอร์ใส่เข้าไปในตัวคนไข้เพื่อช่วยตรวจสอบ  ขณะที่ในระดับจุลภาคนั้น เทคโนโลยีการสื่อสารเอื้อให้โทรทัศน์ส่งเสริมความสัมพันธ์อันดีในครอบครัว การบันเทิง พักผ่อนหย่อนใจพร้อมหน้ากัน ด้วยอิเลคทรอนิคเพื่อความบันเทิง วีดีโอเกมส์ เคเบิ้ลทีวี จานรับสัญญาณดาวเทียม     วิดิโอดิสก์  เป็นต้น

            ประเทศไทยก็ได้รับผลกระทบอันเนื่องมาจากอิทธิพลของการพัฒนาเทคโนโลยีสื่อสารของประเทศญี่ปุ่นมากมาย ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีการสื่อสารในประเทศญี่ปุ่น ประเภทที่เป็นสินค้าส่งออกทุกชนิดจะมีผลกระทบโดยตรงต่อประเทศไทย เพราะประเทศไทยถือเป็นประเทศนำเข้าสินค้าญี่ปุ่นรายใหญ่ ดังนั้น เทคโนโลยีการสื่อสารทุกชนิดที่ญี่ปุ่นส่งออกจะมีผลต่อการพัฒนาเทคโนโลยีการสื่อสารของไทยให้ก้าวหน้าเท่าเทียมญี่ปุ่น