บทคัดย่อโครงการวิจัยด้านเอเชียตะวันออกศึกษา

 (งบประมาณแผ่นดิน)

ปีงบประมาณ 2528

ชื่อโครงการวิจัย                        พัฒนาการญี่ปุ่นศึกษาในประเทศไทย ค.ศ. 1981-1984

ผู้ทำวิจัย                                   ผศ.บัญญัติ  สุรการวิทย์

จำนวนหน้า                               150  หน้า               

บทคัดย่อภาษาไทย

          ญี่ปุ่นเป็นประเทศหนึ่งในเอเชียที่ประสบความสำเร็จในการพัฒนาเศรษฐกิจอย่างเด่นชัด  จนเป็นประเทศมหาอำนาจทางเศรษฐกิจของโลกในปัจจุบัน   ความสำเร็จของญี่ปุ่นนี้อาจจะเป็นแบบอย่างในการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศต่างๆ  ในเอเชีย โดยเฉพาะอย่างยิ่งประเทศไทย อย่างไรก็ตามญี่ปุ่นเองก็ประสบปัญหาต่างๆ เกิดตามมากับการพัฒนาเศรษฐกิจอย่างรวดเร็ว และก็มีผลกระทบต่อความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจระหว่างประเทศด้วย  ดังนั้น การศึกษาวิจัยเกี่ยวกับญี่ปุ่นอย่างรอบด้านและลึกซึ้ง จึงเป็นสิ่งจำเป็น และมีความสำคัญต่อสถานการณ์ที่เป็นอยู่ในปัจจุบันเป็นอย่างยิ่ง    ซึ่งทั้งนี้ทั้งนั้นก็เพราะว่าญี่ปุ่นและไทยมีความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจอย่างใกล้ชิด และไทยก็พึ่งพาทางเศรษฐกิจต่อญี่ปุ่นอยู่มากด้วยเช่นกัน

          อย่างไรก็ตาม  ต่อปัญหาเรื่องการศึกษาวิจัยเกี่ยวกับญี่ปุ่นนั้น เราคงจะต้องมีการสำรวจตัวเองว่า สถานะภาพของญี่ปุ่นศึกษาในประเทศไทยในอดีตที่ผ่านมา และที่เป็นอยู่ในปัจจุบันเป็นอย่างไร พรมแดนแห่งความรู้ของญี่ปุ่นศึกษาในประเทศไทยได้มีการพัฒนาขยายตัวออกไปอย่างกว้างขวาง ทั้งในด้านปริมาณและในด้านคุณภาพอย่างไรบ้าง และปัญหาแนวโน้มต่างๆ ในอนาคตจะเป็นเช่นไร

          การสำรวจตัวเองในความรู้ที่มีอยู่เกี่ยวกับญี่ปุ่นนี้เป็นสิ่งสำคัญที่จะขาดเสียมิได้  ถ้าหากว่าเราต้องการที่จะกำหนดแนวทางและนโยบายในการศึกษาเกี่ยวกับญี่ปุ่นต่อไปในอนาคต   และถ้าหากว่าเราต้องการที่จะพัฒนาญี่ปุ่นศึกษาในประเทศไทยให้เป็นประโยชน์ทั้งในด้านความรู้ทางวิชาการ และการใช้ประโยชน์อย่างแท้จริงในการพัฒนาประเทศ ตลอดจนทั้งการปรับความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจระหว่างญี่ปุ่นและไทยให้มีความสมดุลย์ และมีลักษณะเกื้อกูลซึ่งกันและกันอย่างแท้จริงมากขึ้นนั้น เราก็จำเป็นที่จะต้องมีการศึกษาอย่างเป็นระบบรอบด้านและลึกซึ้งมากกว่าที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน

          โครงการวิจัยเรื่อง  "พัฒนาการของญี่ปุ่นศึกษาในประเทศไทย  ค.ศ. 1981-1984" ซึ่งเป็นรายงานผลการศึกษาเกี่ยวสถานะภาพของญี่ปุ่นศึกษาในประเทศไทยใน   5 สาขา  คือเศรษฐศาสตร์  รัฐศาสตร์ สังคม-วัฒนธรรม ประวัติศาสตร์ และสาขาวรรณกรรรมนี้ เป็นการสำรวจและการประเมินสถานะภาพของสาขาวิชาดังกล่าวในด้านหลักสูตรการเรียนการสอน ผลงานทางด้านวิชาการ และกึ่งวิชาการที่ปรากฎในงานวิจัยและสิ่งตีพิมพ์รูปแบบต่างๆ ตลอดจนทั้งแนวโน้มในอนาคตของกิจกรรมของแต่ละสาขาวิชาเป็นสำคัญ

          สำหรับสาขาวิชาอื่นๆ  นอกเหนือไปจาก  5  สาขา ดังกล่าวข้างต้นนั้น เป็นที่คาดหวังว่าคงจะมีการศึกษาเพิ่มเติมไปในอนาคตอันใกล้นี้  ส่วนระยะเวลาของการศึกษาที่เราได้กำหนดเอาช่วงปี ค.ศ. 1981-1984 นั้นก็ด้วยเหตุผลว่า ก่อนหน้านี้ได้มีโครงการวิจัยในลักษณะเดียวกันเกี่ยวกับเรื่อง สิ่งตีพิมพ์ที่เกี่ยวกับญี่ปุ่นศึกษาในประเทศไทย  ซึ่งครอบคลุมถึงปี ค.ศ. 1980 อยู่แล้วนั้นเอง (ผศ.สีดา สอนศรี "บรรณานิทัศน์สิ่งพิมพ์เกี่ยวกับญี่ปุ่นที่เขียนและเรื่องพิมพ์ในประเทศไทย (พ.ศ. 2524-2526)" ซึ่งจัดพิมพ์โดยมูลนิธิญี่ปุ่น) ด้วยเหตุนี้ อาจกล่าวได้ว่า   โครงการวิจัยนี้เป็นการสานต่อโครงการสำรวจสิ่งตีพิมพ์เกี่ยวกับญี่ปุ่นที่เขียนและหรือพิมพ์ในประเทศไทยของอาจารย์สีดา สอนศรี โดยที่ในครั้งนี้ได้เน้นเฉพาะใน 5 สาขาวิชา และได้มีการวิเคราะห์ปัญหาต่างๆ ในด้านหลักสูตรการเรียนการสอน ตลอดจนทั้งปัญหาการมองญี่ปุ่นของคนไทย และแนวโน้มต่างๆ ในอนาคต

ซึ่งคณะผู้วิจัยได้พยายามประเมินอย่างรอบด้านที่สุดเท่าที่จะสามารถทำได้

          อย่างไรก็ตาม  ในระหว่างการวิจัย  และการเขียนรายงานผลวิจัยดังกล่าวนี้ คณะผู้วิจัยได้มีการแบ่งงานกันตามสาขาวิชาที่ผู้วิจัยแต่ละคนมีความถนัดและมีความสนใจในสาขาวิชานั้นๆ  ดังนั้น เนื้อหาของแต่ละสาขาวิชาจึงจะมีความหลากหลายทั้งในด้านรูปแบบและเนื้อหารายละเอียดบ้างพอสมควร แต่ก็เป็นที่เชื่อมั่นได้ว่า ภายใต้ขอบเขตจำกัดเรื่อง  ระยะเวลา  และเงินทุนอุดหนุนการวิจัยครั้งนี้  คณะผู้วิจัยได้พยามอย่างเด่นชัดในการสรุปภาพรวมของแต่ละสาขาวิชา  และได้มีการวิเคราะห์ปัญหาตลอดจนทั้งแนวโน้มในอนาคต ซึ่งคิดว่าคงจะเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาความรู้ทางด้านญี่ปุ่นศึกษาในประเทศไทยต่อไปในภายหน้า

          จากการวิจัยในครั้งนี้  คณะผู้วิจัยยังได้ตระหนักดีกว่าสำรวจสถานะภาพของการศึกษาภาษาญี่ปุ่นในประเทศไทย และการประเมินผลการเรียนการสอนเกี่ยวกับภาษาญี่ปุ่นอย่างรอบด้านนั้น เป็นโครงการที่สำคัญและมีผลต่อญี่ปุ่นศึกษาโดยส่วนรวมด้วย ดังนั้น จึงเป็นที่คาดหวังว่าคงจะมีการวิจัยในเรื่องการเรียนการสอนภาษาญี่ปุ่นในประเทศไทยและผลกระทบต่างๆ   ต่อไปในไม่ช้านี้  และถ้าเป็นไปได้ก็อยากที่จะได้เห็นผลงานวิจัยในสาขาวิชาด้านอื่นๆ นอกเหนือไปจาก 5 สาขาวิชาดังกล่าวข้างต้นต่อไปในอนาคต 

          โครงการวิจัยเรื่อง  "พัฒนาการของญี่ปุ่นศึกษาในประเทศไทย  ค.ศ.  1981-1984" นี้คงจะไม่ปรากฎผลออกมาเป็นรูปเล่มรายงานวิจัยที่สมบูรณ์ได้ ถ้าปราศจากความร่วมมือเป็นอย่างดีเลิศจากคณะผู้วิจัยและเจ้าหน้าที่ผู้ช่วย